Cistro
Meum athamanticum
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Sìstra, Cisto.
Nom en français : Fenouil des Alpes.
Descripcioun :La cistro, emé sa bono óudour d'anis pòu pas engana. Es uno meno de fenoui que se rescontro dins li prado de mountagno. Li fueio soun forço penado e s'avès lou fru la determinacioun sara tras que seguro : es un pau alounga emé de costo forto, lis dous estile e la partido d'en aut soun bèn vióulet.
Usanço :"La sistro quand es sec fai estruniar, es ena pourcariò que te fai crachar lous poulmous (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60 ). La poudès bouta dins l'ensalado, dins d'ùni plat o dins la soupo, majamen de pèis. Es uno planto proun recercado pèr li bèsti o lou fen. J.-R. Fortoul (1995) counsèio de la sega, un cop li ramo vènon rouiouso. En Bavièro n'en fan d'eigardènt emé la racino. Es uno planto proun vertuouso (vèire çai-souto e de mai galatougèno e enmenagogo).
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Meum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 300 à 2600 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Melounié
- Pinedo
- Pelouso umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Meum athamanticum Jacq., 1776
Amourié(-platano)
Morus kagayamae
Moraceae
Nom en français : Mûrier platane.
Descripcioun :L'amourié-platano, que nous vèn dóu Japoun, es un aubre planta dins li jardin, li pargue e long de carriero. Malodi s'èi proun naturalisa dins li relarg umide proche de ribiero (ripisilvo) e i'èi pas rare de lou rescountra emé si fueio di proun chanjadisso.
Usanço :Coume es esta di, avèn usanço de lou vèire taia pèr douna d'oumbro. Li meno plantado soun esterlo pèr pas que lou fru taque lou sòu, autramen aquéli soun goustous e manjadis coume li dis àutris amourié. Au Japoun servié à abali li magnan coume l'amourié-blanc. Èro nouma Morus bombycis, de Bombyx mori, lou magnan. Li prouprieta dèvon èstre li memo.
Port : Aubre
Taio : 2 à 5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Morus
Famiho : Moraceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Ribo d'aigo
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Morus kagayamae Koidz., 1915
(= Morus bombycis Koidz.,1915 )